Shkroi: Ebu Muhamed El-makdisi
Marrë nga libri i tije me titull:
“Eth-thelathi nijeti fi et-tehdhur minel gului fi et-tekfir”
Përktheu: Abdurrahim Balla
Falënderimi i takon vetëm Allahut, salauatet më të mira janë për Profetin tonë, familjen e tij, shokët e tij dhe për çdo kënd që ndjek rrugën e tij deri ditën e gjykimit.
Me emrin e Allahut Mëshiruesit Mëshirëplotit
Gabimi i tridhjetë e një:
Ta konsiderosh kafir çdo kënd që nuk i bën tekfir tagutit me pretendimin se kush nuk i bën tekfir tagutit nuk e ka mohuar atë.
Një prej gabimeve të përhapura tek njerëzit është edhe ta konsiderosh kafir çdo kënd që nuk i bën tekfir tagutit me pretendimin se kush nuk e bën këtë nuk e ka realizuar teuhidin sepse nuk e ka mohuar tagutin sepse nuk ka dyshim se mohimi i tagutit është gjysma e teuhidit dhe kusht i tij.
Kush nuk e mohon tagutin nuk është kapur pas hallkës më të fortë dhe si rezultat ai është kafir.
Allahu i Madhëruar ka thënë (kuptimi i ajetit): “Kush e mohon tagutin dhe e beson Allahun është kapur për hallkën më të fortë e cila nuk shkëputet”. El-Bekare 256
Këtu del pyetja: Ti bësh tekfir tagutit konsiderohet kusht për të qenë i saktë mohimi i tagutit?
Do me thëne: A mund të themi se çdo musliman që nuk e beson (të saktë) dhe nuk e shfaq tekfirin e tagutit konsiderohet kafir sepse nuk e ka mohuar tagutin dhe nëse e bën ketë nga padija ose sepse është mashtruar nga pamja e jashtme e tagutit, nga namazi i tij, adhurimi që bën ai dhe fakti që ai pretendon se është musliman?!
Ne këtu nuk e kemi për qëllim që ti ulim vlerën çështjes së tekfirit të tagutit dhe as nuk fitojmë që kjo çështje të neglizhohet apo të mos mësohet-ashtu siç u pëlqen disave të kuptojnë.
Çdo kush që na njeh ne dhe njeh shkrimet tona e di se çfarë vlere i kemi dhënë ne kësaj çështjeje. Shkrimet tona rreth kësaj çështjeje rrotullohen dhe degëve të saj.
Por ftojmë që të vendosen rregullat dhe sqarimet (e nevojshme) dhe që fjalët tona të jenë të peshuara me argumente të sakta, të qarta.
Fjalët boshe që lëshohen pa frerë nuk të çojnë tek e vërteta. Gjithashtu fjalët e paqarta që shprehen me zell janë të pa nevojshme.
Njeriu i etur mendon se ato të çojnë tek burimi ah sikur të mos gjente asgjë njeriu kur të shkonte tek fundi i tyre por ai në fund gjen helm të fortë.
Pretendimi se tekfiri i tagutit është kusht pa të cilin nuk konsiderohet se e ke mohuar tagutin ngelet pretendim të cilin e kanë përmendur disa njerëz por nuk kanë sjellë për të as më të voglin argument por kanë sjellë vetëm disa fjalë nga disa dijetarë kohëve të vona të cilat janë të paqarta është e vërtetë që fjalët e dijetarëve përdoren për të kuptuar por ato nuk janë argument përkundrazi ato kanë nevojë për argument (që të vërtetohen).
Sheukani ka thënë: Kusht është ajo gjë pa të cilën nuk ekziston gjëja e kushtëzuar por ekzistenca e kushtit nuk e sjell të kushtëzuarën domosdoshmërish. Vetëm se kushti nuk konsiderohet i tillë me kuptimin që pa të nuk ekziston gjëja e kushtëzuar pa argumente.
Si p.sh: Kur përmendet me fjalë që kuptohet prej tyre mohimi i ekzistencës ose saktësisë si rasti kur thuhet: “Nuk ka namaz ai që nuk bën kështu…” Es-sejl El-xherrarr 1/157 158[1]
Tani ne pyesim: Ku është argumenti i qartë nga fjala e Allahut dhe të Dërguarit të Tij
Sal-l Allahu alejhi ue sel-lem që e vërteton se tekfiri i tagutit është kusht për tu konsideruar i saktë largimi nga adhurimi i tagutit ose për mohimin e tij edhe pse mohimi i adhurimit të tagutit është kusht për saktësinë e Islamit e për këtë kanë rënë dakord të gjithë dijetarët??
Kemi për qëllim me fjalën “kusht” që nëse një musliman nuk i bën tekfir tagutit a konsiderohet i dalë nga feja islame edhe nëse ai e mohon tagutin do me thëne mohon adhurimin e tij largohet nga feja e tagutit dhe ligjvënia e tij dhe largohet nga përkrahja dhe ndihmesa e tij!!
A nuk ka thënë Allahu i Lartësuar në formë përgëzimi për robërit e tij (kuptimi i ajetit): “Ata që u larguan nga adhurimi i tagutit dhe u kthyen tek Allahu (duke iu bindur Atij) për ta është përgëzimi prandaj përgëzoj robërit e Mij” Ez-zumer
Me çfarë argumenti e ndërpresin dhe e anulojnë këta këtë përgëzim të cilin e ka premtuar Allahu i Lartësuar për robërit e Tij të cilët janë larguar nga adhurimi i tagutit dhe janë kthyer tek Allahu vetëm sepse nuk e kanë kuptuar kufrin e disa tagutëve për shkak se nuk e njohin gjendjen e tyre ose sepse mendojnë se ekzistojnë disa pengesa sheriatike që na ndalojnë tu bëjmë tekfir atyre???
Kam pas dialogu me disa ekstremistë që kanë qenë shumë optimist në këtë çështje e i pyeta këtë pyetje… Por nuk më treguan asnjë argument të qartë për të nga kur’ani apo nga sunneti. Ato mbështeteshin vetëm tek fjala e Muhamed Ibn Abdul-Uehabit që thotë: (Baza e fesë Islame dhe themeli i saj përbëhet nga dy çështje.
1. Urdhër për të adhuruar Allahun të vetëm pa i bërë shok, nxitje për të, përkrahja për të dhe tekfiri ndaj atij që e lë atë.
2. Paralajmërimi për tu ruajtur nga shirku në adhurimin e Allahut ashpërsiadhe armiqësia për këtë, tekfiri ndaj atij që e bën atë sepse teuhidi nuk plotësohet pa këto).
Këta njerëz e morën dhe fluturuan me fjalën e shejhut: “Paralajmërimi për tu ruajtur ngashirku në adhurimin e Allahut, ashpërsia dhe armiqësia për këtë, tekfiri ndaj atij që e bën atë”.
U gëzuan me fjalën e shejkhut: “Tekfiri ndaj atij që e bën atë” dhe e bën këtë bazë të fes islame. Lidhën me të miqësinë dhe armiqësinë. Kush e le atë ose neglizhon në të i bëjnë tekfir edhe pse fjala e dhejkhut ne fundin e saj është e qartë që tregon se te fjala e tij ai ka treguar disa çështje një pjesë e të cilave është prej bazave, një pjesë prej fryteve dhe një pjesë prej detyrave (të teuhidit) sepse ka thënë: “Nuk plotësohet teuhidi pa këto” ka për qëllim teuhidin e plotë. Ai nuk tha: “Nuk pranohet apo nuk është i saktë teuhidi pa këto”.
Fjalët “nuk pranohet” dhe “nuk është i saktë” janë fjalët që përdoren për të treguar që këto gjëra janë kusht pa të cilat nuk pranohet ose nuk është e saktë vepra.
Ajo që e sqaron këtë çështje dhe e përforcon më shumë është se gjërat që përmendi shejhu tek fjala e tij nuk janë të gjitha në një gradë përkundrazi disa prej tyre janë bazë e fesë dhe kusht pa të cilat nuk është i saktë Islami i personit si adhurimi i Allahut të vetëm dhe largimi nga shirku në adhurim. Disa prej tyre janë prej detyrave të fesë dhe teuhidit ose prej fryteve të tij si nxitje për në teuhid, ftesa në të dhe përkrahja e tyre që e kanë atë. Gjithashtu armiqësia ndaj shirkut ka disa detaje. Ekzistenca e saj në zemër ndaj shirkut dhe atyre që e praktikojnë atë është kusht për islamin dhe teuhidin në përgjithësi. Kurse shfaqja e saj është prej detyrave të teuhidit dhe pjesëve plotësuese të tij jo prej kushteve.
e gjitha kjo merret vesh dhe kuptohet gjatë meditimit të argumenteve sheriatike tek të cilat është detyrë të referohemi për të nxjerrë rregullat jo tek fjalët e njerëzve të cilët mund të gabojnë. Nëse këta njerëz i nxjerrin rregullat dhe ligjet nga fjalët e njerëzve nuk kanë për të ngelur pa gjetur fjalë të ngjashme në fjalën e shjejhut Muhamed Ibn Abdul-Uehabit tek librat e shejhut apo tek ndonjë dijetar tjetër i Nexhdit.
E ngjashme me të është fjala po e shejh Muhamed Ibn Abdul-Uehabit në librin me titull: “Risaletun fi ma’na et-taghut” i cili ndodhet tek “Mexhmuatu et-teuhid” dhe “Mexhmuatu muelefat esh-shejh Muhamed Ibn Abdul-Uehab” 1/376
Thotë: mënyra e mohimit të tagutit është: “të besosh se adhurimi i çdo kujt përveç Allahut është i kotë. Të largohesh prej tij. Ta urresh atë. Tu bësh tekfir atyre që e adhurojnë atë dhe ti armiqësosh ata”.
Duhet ditur se kjo fjalë në përgjithësi është e saktë nuk ka vërejtje për të. Ne thërrasim për këtë ju flasim njerëzve por nëse këto detaje “që përmendi shejhu”dikush mund ti konsiderojë të barabarta e të mendojë se ato të gjitha janë kusht dhe pa ekzistencën e çdo njërës prej tyre nuk ekziston imani, themi se këtu duhen bërë sqarimet që treguam më lartë sepse ky lloj i kuptuari është i gabuar dhe nuk lejohet ti dedikohet shejhut vetëm nëse ai e shpreh atë në formë të qartë.
Sikurse është e nevojshme të tërheqim vëmendjen rreth çështjes së origjinës të armiqësisë ndër adhuruesve të tagutit të cilën shejhu e përmendi tek forma e mohimit të taguti.
Mund të kuptohet që ajo është kusht. Këtu është e domosdoshme të bëjmë dallim ndërmjet obligueshmërisë së ekzistencës së saj si kusht të teuhidit dhe pëlqyeshmërisë së shfaqjes së saj të cilën nuk mund ta bëjë çdo kush dhe nuk detyrohet ta bëjë çdo kush.
E ngjashme me këtë është edhe fjala e Sulejman Ibn Suhmanit në një libër të tij në të cilin sqaron kuptimin e fjalës tagut dhe mënyrën e largimit prej tij, që ndodhet tek
“Ed-durer es-senije” në kapitullin e gjykimit për murtedin. fq 271. Mund të gëzohen këta ekstremistë po ta gjejnë atë. Ai pasi përmendi ajetet që tregojnë se largimi prej tagutit është detyrë tha: Na ka treguar Allahu se mesazhi i të gjithë profetëve ishte largimi nga taguti. Kush nuk largohet prej tij i ka kundërshtuar të gjithë profetët. Më pas tha: Të largohesh prej tij dmth ta urresh atë, ta armiqësosh me zemër, të flasësh keq për të me gojë, ta shash atë, ta asgjësosh atë me dorë nëse ke mundësi dhe të distancohesh prej tij. Kush pretendon se është larguar nga taguti por nuk e bën këtë nuk është treguar i sinqertë. Meditoje fjalën e shejhut si e konsideroi atë që nuk flet keq me gojë gënjeshtarë dhe jo të sinqertë me pretendimin e tij se është larguar nga taguti edhe se shprehja me gojë kundër tagutit nuk është detyrë për çdokënd. A të gjithë shokët e Profetit Sal-lAllahu alejhi ue sel-lem flisnin haptas ndaj tagutit të popullit të tyre apo shumica e tyre fshiheshin?
A thuhet për ta në këtë rast që ata kanë kundërshtuar të gjithë profetët apo se ata nuk janë treguar të sinqertë në largimin nga taguti?? Kurse sharjen Profeti Sal-lAllahu alejhi ue se-lem nuk e bënte sidomos pasi e ndaloi Allahu nga kjo gjë që të mos i nxiste mosbesimtarët për ta sharë Allahun padrejtësisht. E si mund ta bënte këtë kur dihet se mushrikët e konsideronin besën e tij për teuhid, distancimin e tij nga tagutat e tyre dhe paralajmëronin njerëzit që mos i adhuronin ato duke u sqaruar se ata nuk shikojnë, nuk dëgjojnë dhe nuk bëjnë dobi, sharje ndaj idhujve të tyre. Gjithashtu ata e konsideronin sqarimin që bënte Profeti ndaj gabimeve dhe humbjes së baballarëve të tyre sharje ndaj tyre dhe baballarëve të tyre. Qëllimi im në këtë zgjatje në sqarim është të përkujtoj që fjalët e dijetarëve nuk janë kur’an dhe se ata nuk janë të mbrojtur nga gabimet, përkundrazi ata mund të gabojnë. Fjalët e tyre e të tjerëve veç tyre nuk janë argument në fenë tonë përveç Profetit Sal-lAllahu alejhi ue se-lem. Me gjithë këtë për tu sjellë mirë dhe për tu treguar të drejtë me ta ne duhet që fjalët e tyre ti shpjegojmë po me fjalët e tyre. Prandaj duhet që fjalët që janë të pakufizuara duhen sqaruar me fjalët e kufizuara dh ato që janë të paqarta me anë të fjalëve të qarta. Gjithashtu konsiderohet pjesë e besnikërisë ndaj dijes dhe pjesë e sinqeritetit ndaj fesë së Allahut që ne ti kuptojmë fjalët e tyre sipas akides së ehlu sun-netit dhe xhematit dhe sipas metodës së dijetarëve në këtë temë.
Metoda e tyre (dijetarëve të Nexhdit) në këtë temë gjë të cilën e di çdokush që i njeh shkrimet e tyre ishte se ata e madhërojnë teuhidin dhe përpiqeshin ta shfaqnin atë dhe të sqarojnë rëndësinë e realizimit të detyrave të tij sikurse janë treguar të ashpër ndaj shirkut dhe ndaj atyre që e veprojnë atë për ti larguar njerëzit prej tij duke qortuar gjithçka që ka lidhje me të qoftë edhe thjeshtë rrugë që të çon për tek shirku dhe pse nuk është shirk në vetvete i qartë.
Për këtë arsye ata vet dhe nipërit e tyre pas tyre kanë qenë të detyruar ti sqarojnë këto fjalë të tyre të paqarta për disa njerëz (që i kanë keqkuptuar ato)
Disa prej atyre (që i kanë keqkuptuar) kanë qenë prej kundërshtarëve të tyre të cilët janë përpjekur ti rrëzojnë ata me anë të disa fjalëve të tilla duke shpifur kundër tyre akuzën se ata i konsiderojnë muslimanët kafira në përgjithësi ose i konsiderojnë të dalë nga feja të gjithë kundërshtarët e tyre.
Ata të cilët hyjnë te ky grup nuk janë vetëm adhuruesit e varreve dhe fanatikët e medh`hebeve. Por ke ndër ta edhe dijetar selefi të mëdhenj si dijetari i madh Esh-sheukani i cili ka thënë për shejhun Muhamed ibn Abdul-Uehab dhe ndjekësit e tij: “Ata besojnë se kush nuk hynë nën pushtetin e prijësit të Nexhdit për të zbatuar urdhëratë e tij konsiderohet i dalë nga Islami” [2]
Gjithashtu shejhu Muhamed Sid-dik Hasen në librin e tij “Turxhuman el uehabije” Ai në të ka shpallur distancimin e dijetarëve të hadithit prej uehabive.
Gjithashtu shejhu Enuer Shah El-Kashmiri ka treguar se shejhu Muhamed Ibn Abdul-Uehabi ngutet në tekfir etj…
Shiko rreth kësaj çështje, në mbrojtje të shejhut Muhamed Ibn Abdul-Uehab dhe për largimin e dyshimeve rreth dauas së tij librin “Da’ua el munaui’inëve li daueti esh-shejh Muhamed Ibn Abdul-Uehab” të cilin e ka shkruar Abdul-Aziz Ibn Muhamed Ibn Alij El-Abdul-Latif. Gjithashtu librin “Misbah edh-dhalam fir-rad ala men kedhebe ala esh-shejh el imam” dhe librin “Minhaxh et-tesijsu uet-tekdis fi keshf shubuhat Daud Ibn Xherxhis” të shejhut Abdul-Latif ibn Abdurr-Rrahman Ali shejh.
Disa prej atyre (që i kanë keqkuptuar) kanë qenë ndjekës të tyre por kaluan në ekstremizëm i kemi përmendur më parë shembullit e këtij lloji. Prej këtyre shembujve që i kemi përmendur më parë është fjala e shejhut Abdul-Latif Ali shejh si përgjigje ndaj dy personave nga qyteti El-Ahsa të cilët nuk merrnin pjesë as në namazin e xhumas e as në namazet me xhemat e u kishin bërë tekfir muslimanëve që ishin atje me justifikimin se ata rrinin me Ibn Fejruzin e të tjer si ai i cili nuk e kishte mohuar tagutin sepse nuk e ka shprehur që gjyshi i tij është kafir për shkak se ka rrefuzuar davetin e shejh Muhamed Ibn Abdul-Uehab dhe e ka armiqësuar atë. Ata të dy thoshin: “Kush nuk e shpreh se ai është kafir, ai vetë konsiderohet kafir
(e ka mohuar Allahun) sepse nuk e ka mohuar tagutin e kush rri me të ai është si ai”. Ata nxorrën prej këtyre dy ideve të humbura rezultatet që nxirren dhe ligje që nxirren atëherë kur njeriu del në formë të qartë nga feja aq sa edhe selamin nuk e jepnin më. Thotë shejhu: Më treguan për çështjen e tyre dhe i kërkova të vijnë tek unë dhe erdhën i kërcënova dhe u fola ashpër. Ata pretendonin se besojnë akiden e shejh Muhamed Ibn Abdul-Uehabit dhe librat e tij ata i kanë marrë. Ua zbulova dyshimet dhe hodha poshtë humbjen e tyre me ato gjëra që mu kujtuan aty për aty. U tregova atyre që shejhu është i pastër prej kësaj akidje dhe këtij medh’hebi… etj. Fjala e tij ndodhet tek libri me titull “El inkar ala men kef-fere el muslimin bigajri ma exhme’a alejhi el fukaha” Ky libër ndodhet tek “Mexhmuatu err-rresa’il uel mesa’il en-nexhdije 3/4-5”
Prej këtyre shembujve është edhe ai që ka treguar Esh-sheukani në librin “El-bedr et-tali” 2/5
më ka treguar emiri i hxhinjëve të Jemenit Muhamed Ibn Husejn el Meraxhil El-Kebsi se një grup prej tyre-prej ndjeksve të shejhut Muhamed Ibn Abdul-Uehab i folën atij dhe haxhinjëve të tjrë që ishin nga Jemeni e u thanë se ata janë kafira dhe se nuk kanë justifikim nëse nuk shkojnë tek i pari i Nexhdit që ta shohë ai Islamin e tyre. Gjithashtu e treguam më parë fjalën e shejhut Abdul-Latif Ali shejh në sqarimin e fjalës së paqartë të gjyshit të tij shejh
Muhamed Ibn Abdul-Uehabit në këtë temë me të cilën janë mashtruar disa ekstremistë. Kjo fjalë e paqartë e shejhut thotë: “Po e kuptove këtë ke për të marrë vesh se njeriut nuk i konsiderohet i drejtë Islami i tij edhe pse e njëson Allahun dhe largohet nga shirku derisa ti armiqësojë mushrikët dhe ta shprehë qartë armiqësine dhe urrejtjen ndaj tyre siç ka thënë Allahu i Madhëruar (Kuptimi i ajetit): “Nuk gjen popull që e bëeson Allahu dhe ditën e fundit të duan ata që luftojnë Allahun dhe të Dërguarin e Tij” El-muxhad-dele 22.
Shejhu Abdul-Latif nipi i shejhut në librin “Misbahu edh-dhalam” Ka thënë: Kush kupton nga fjala e shejhut (që është më lart) se “kush nuk shpreh qartë armiqësinë
(ndaj mushrikëve) konsiderohet kafir” të kuptuarit e tij është i kotë dhe mendimi i tij është i humbur.
E ngjashme me këtë (që u përmend më lart) është dhe fjala e shejhut Muhamed ibn
Abdul-Uehab kur është pyetur për miqësimin dhe armiqësimin a janë pjes e kuptimit të fjalës “La Ilahe il-la Allah”apo janë prej detyrave të saj?
Ka thënë: i mjafton muslimanit ta dijë se Allahu i ka bërë detyrë që ti armqësojë mushrikët dhe mos ti miqësojë ata dhe e ka bërë detyrë që ti dojë besimtarët dhe ti përkrahë ata.
Gjithashtu na ka treguar se këto gjëra janë prej kushtëve të imanit. Sikurse ja ka mohuar imanin atij që ka dashuri për ata që e luftojnë Allahun dhe të dërguarin e Tij edhe sikur të jenë baballarët e tyre, fëmijët e tyre, vëllezërit e tyre dhe fisi i tyre.
Fjala e shejhut për armiqësinë ndaj mushrikëve që ajo është kusht për imanin nuk ka për qëllim shfaqjen e saj siç veproi Ibrahimi alejhi-selam dhe ata që ishin me të ose siç kanë vepruar profetët dhe ndjekësit e tyre që janë pala e ndihmuar që ngre fenë e Allahut. Por ai ka për qellim origjinën e saj që ndodhet në zemër. Nga kjo kuptohet që është e nevojshme që fjalët e shejhut dhe dijetarëve të tjerë të sqarohen dhe është e domosdoshme të bëhet dallimi ndërmjet shhprehjes së tekfirit në përgjithësi sidomos kur kjo përdoret në moment kur ftohen njerëzit (për të vërtetën) dhe gjykimit ndaj çdo personi në vecanti.
Sikurse është detyrë që ne ti kuptojmë fjalët e tyre në bazë të rregullave të ehli-suneti. Kjo bëhet për të menduar mirë për fjalët e shejhut, ai që e njeh menhexhin e tij. Nuk duhet që ne të nxjerrim të njejtin gjykim për të gjitha fjalët e tij. Ne mund të themi (në këtë rast): nëse ai ka për qëllim origjinën e armiqësisë e cila ndodhet në zemër atëherë nuk është problem nëse kuptohet nga fjala e tijë tekfiri por nëse ka për qëllim armiqësinë, shfaqjen e saj dhe detajet e saj atëherë duhet të jemi të vëmendshëm që fjala e shejhut është për Islamin e drejtë jo për zhdukjen e Islamit totalisht. Kjo është të kuptuarit në të cilin udhëzon Allahu kë të dëshiron prej robërve të tij dhe përze prej tij çdo njeri të privuar (nga udhëzimi).
Kjo është bamirësi ndaj shejhut dhe shkrimeve të tij sidomos (kur dihet) që ai ngelet njeri që gabon dhe fjalët e tij nuk janë argument në vetvete por ato kanë nevojë për argument.Nëse ata përputhen me të vërtetën pranohen e nëse e kundërshtojnë të vërtetën refuzohen. Fjala e tij nuk është argument. Çdo krijese i pranohet ose i refuzohet fjala përveç Profetit Sal-lAllahu alejhi ue se-lem.Kur kjo është ajo që thuhet për fjalët e imamit të dauas së Nexhdit atëherë i njëjti qëndrim të mbahet kundrejt fjalëve të nipërve të tij dhe ndjekëzve të tij pas tij.
Ai që lexon fjalët e tyre nuk ka për të ngelur pa gjetur fjalë që janë përdorur në momente davetiporse janë të pakufizuara ose të papërcaktuara. Qëllimi i tyre ka qenë që të shkulet shirku nga rrënjët dhe ti paralajmërojnë njerëzit të ruhen prej tij. Ka mundësi ai që i lexon ato fjalë nëse nuk i kupton sipas rregullave të ehli-sunnetit por i kupton si grupet e humbura që të dal në rezultatet e ekstremistëve. Unë nuk i them këto fjalë në ajër por i them pasi nuk kam lënë libër që kam pasur të imamëve të nexhdit pa e lexuar në fillimet e kërkimit të dijes Kam treguar shumë fjalë të tilla tek libri im “Mil-letu Ibrahim” e në libra të tjerë. Tek disa prej tyre kam bërë sqarime e disa të tjerë i kam lënë ashtu pa sqarime në formë kërcënimi. Për këtë arsye disa njerëz me kuptueshmëri të ngushtë kur lexuan sqsarimet tona në këtë libër e në të ngjashmit me të në të cilat ne i paralajmërojmë njerëzit që të ruhen prej gabimeve në tekfir menduan se ata bien ndesh (me ato që ndodhen në librat e tjerë) ose menduan se ne kemi ndryshuar dhe nuk vun re dallimin ndërmjet shkrimeve që bëhen për të ftuar njerëzit, në të cilat përmenden kërcënime të pakufizuara, ku qortojmë me forcë ata që janë të devijuar nga teuhidi ose ata që i kanë lënë mangut detyrat e teuhidit dhe ndërmjet rregullave të tekfirit sidomos tekfirit të dikujt në vecanti, ku është shumë e nevojshme të jemi preçiz dhe të bëjmë sqarime. Gjithashtu këta nuk janë përpjekur të bëjnë bashkimin ndërmjet fjalëve tona në këtë libër e fjalëve tona në libra të tjerë sipas asaj që kemi treguar më parë nga dijetarët të cilët bëjnë dallim ndërmjet tekfirit në përgjithësi dhe tekfirit në veçanti. Shtojii gjithë kësaj që thash faktin që unë nga leximet e mija në librat e dijetarëve të Nexhdit kam mbërritur në bindjen që çështja nuk ka ndalur vetëm tek shprehja e disa fjalëve të përgjithshme të pasqaruara që përdoren në dave të cilat kanë nevojë për sqarim dhe kuptueshmëri të qelluar por çështja ka kaluar te disa prej tyre në kohët e vona të cilët janë të njohur si: Shejh Sulejman Ibn Suhman dhe shejh Muhamed Ibn Ibrahim dhe bashkë me të edhe dijetarë të tjerë të asaj zone deri në gabime të rënda në të cilat nuk lejohet që ata të ndiqen dhe as nuk është e mundur që ata të arrnohen. Si për shembull fetvatë e gabuara që ata kanë nxjerrë në lidhje me kundërshtarët e tyre që dolën kundër prijësit të tyre Abdul-Azizit mikut të amerikanëve dhe anglezëve. Duhet që njeriu të ruhet (prej këtyre vetvave).ata i bënë tekfir Duejshit dhe Axhmanit e vëllezërve të tjerë që dolën me ta kundër prijësit të tyre Abdul-Azizit. Gjykuan për ta që kanë dalë nga feja dhe përdorën kundër tyre fetvanë e shejhul Islam Ibn Tejmijes rreth gjykimit të atij që kalonte nga ushtria muslimane në ushtrinë mongole duke dalë kështu nga feja e lejuan gjakun dhe pasurinë e tyre. Madje i konsideruan më parësorë në kufër se ata (që përmendi Ibn Tejmije) shih librin “Ed-durer es-sennije” 7/334.
Jo vetëm kaq por në një përgjigje të një pyetjeje që ua ka drejtuar prijësi i tyre rreth pranimit të teubes se atyre që vinë të penduar për daljen kundër prijësit të tyre dhe për quajtjen e shujuhëve që e mbrojnë atë të humnur.Ata vendosën si kusht që personi i penduar të distancohet prej atyre vëllezërve që kanë dalë kundër prijësit të tyre
Abdul-Azizit ta shprehë qartë se ata janë kafira dhe se duhet luftuar me dorë,me pasuri dhe me gojë!! Shih të njëjtin libër fq 330.
Meditoje këtë dhe ki kujdes që mos ti trajtosh ata sikur të jenë të pagabueshëm ose ti marrësh shkrimet e tyre sikur të jenë Kur’an nga të cilat nuk troket e kota nga asnjë anë. Për tu rikthyer edhe njëherë në fillim të çështjes themi ata që e përdorën këtë gabim për të cilin po flasim nuk kanë sjellë asnjë argument të qartë për të vërtetuar atë pasi fjalët e njerëzve pas Profetit Sal-lAllahu alejhi ue se-lem nuk janë argument.Allahu i Madhëruar ka thënë (kuptimi i ajetit): “Ndiqni atë që ka zbritur tek ju prej Zotit tuaj e mos ndiqni përveç tij eulija”. Kështu që rregulli që thotë: çdo kush që nuk i bën tekfir tagutit nuk e ka mohuar atë dmth e ka adhuruar atë ose nuk është distancuar prej tij (siç shprehën disa) ka nevojë për argumente.
Disa prej tyre e zgjerojnë kuptimin e distancimit të cilin e shohin si kusht për saktësinë e Islamit, fusin në të dhe largimin prej punës në shtetet e tagutit qoftë edhe në gjëra që janë hallall. Madje disa budallenj futën në këtë edhe mos rrespektimin e shenjave të qarkullimit dhe mos rrespektimin e çmimeve të transportit publik. Kështu nuk e mëshiruan um-metin e Muhamedit dhe nuk mëshiruan as vetet e tyre prej këtij devijimi dhe humbjeje.
Kuptimi i “mohimit të tagutit” dhe kuptimi i “largimit prej tij” sipas Sheriatit, sipas asaj që kërkon prej nesh Zoti i botëve jo sipas asaj që kërkojnë ekstremistët. Kuptohet dhe njihet pasi të kemi njohur kuptimin e vërtetë të adhurimit të tagutit dhe konsiderimit të tij rival dhe ortak (të Allahut).
Është e njohur nga përkufizimi i tij se ai është: Çdo kush që adhurohet veç Allahut duke qenë i kënaqur me këtë me një prej llojeve të adhurimit me të cilat bën kufër kush ja detikon dikujt tjetër përveç Allahu të Madhëruar. Prandaj kush i detikon atij adhurimin e namazit ose të tauafit ose të kurbanit ose të nedhrit osë të duas ose të bindjes në ligjvënie ose beson se ai ka të drejtë të vendozi ligje e ka adhuruar atë dhe e ka marrë për zot dhe tagut. Një njeri i tillë nuk bëhet musliman deri sa të mohojë adhurimin e tagutit ose besimin se ai është zot ose se e meriton të adhurohet. Të mohosh atë nuk dmth ta quash kafir dhe pse kjo gjë është prej detyrave por kuptimi është të distancohesh nga adhurimi i tij dhe nga tagutizmi i tij, ta mohosh që ai është zot dhe i adhuruar, ta mohosh që ai e meriton një prej llojeve të adhurimit. Ky është ai që quhet largimi nga taguti me fjalën e Allahut të Madhëruar (kuptimi i ajetit): “Ata të cilët u larguan nga adhurimi i tagutit dhe u kthyen tek Allahu për ta është përgëzimi” Ez-Zumer.
Ky ajet është komentues dhe sqarues i ajetit që nuk e sqaron këtë detajë kemi për qëllim ajetin që thotë (kuptimi i ajetit) “Ne kemi dërguar në çdo um-met të dërguar që tu thonë adhuroni Allahun dhe largohuni nga taguti”. (En-Nahl 25)
Ajo që bëjnë disa njerëz që nguten nuk është e saktë të cilët marrin vëtëm këtë ajet dhe gëzohen me fjalën e pakufizuar “Largohuni nga taguti” duke mos e lidhur atë me komentin e tij në ajetin tjetër. Kjo është metodë e njerëzve të humbur të cilët ndjekin ajetet muteshabihe (të cilat përmbajnë më shumë se një kuptim) dhe nuk i komentojnë ato sipas ajeteve që quhen nëna e librit dmth ajete sqaruese dhe komentuese.
Dijetarët tanë e kanë sqaruar se argumenti që është i paqartë nëse merret i veçuar nga argumenti që e sqaron atë konsiderohet muteshabih. E njëjta gjë thuhet për argumentin e përgjithshëm nëse merret pa argumentin që e specifikon atë dhe për argumentin e pakufizuar nëse merret i veçuar nga argumenti kufizues, ato quhen (në këtë rast) argumente muteshabihe. Këtë gjë e bëjnë ata që kanë devijim në zemrat e tyre për shkak se ata duan fitnen dhe duan ti komentojnë ajetet (sipas dëshirave të tyre) siç e ka treguar Allahu në fillimin e sures Ali-Imran.
Shatibiu ka thënë dijetarët muxhtehida nuk mjaftohen vetëm me argumentin e përgjithshëm deri sa të kërkojnë se a ka ndonjë argument që e specifikon atë dhe argumentin e pakufizuar derisa të kërkojnë a ka ndonjë argument që e kufizon atë?
Argumenti i përgjithshëm bashkë me argumentin specifikues përbëjnë në të vërtetë argumentin. Nëse mungon argumenti specifikues atëherë argumenti i përgjithshëm pa të nëse synimi në të është specifikimi, konsiderohet muteshabih dhe largimi i argumentit specifikues në këtë rast konsiderohet devijim nga rruga e drejtë. Për këtë arsye u kunsideruan mu’tezilet të humbur sepse ndoqën fjalën e Allahut të Madhëruar (kuptimi i ajetit): “Veproni çfarë të dëshironi”. Fus-silet 40 dhe lanë argumentin sqarues.
Gjithashtu khauarixhët të cilët ndoqën fjalën e Allahut të Lartësuar (kuptimi i ajetit):
“Gjykimi i takon vetëm Allahut” Jusuf 40 dhe lanë sqaruesin e tij (kuptimi i ajetit): “Gjykojnë në të dy (njerëz) të drejtë prej jush”Gjithashtu ajetin (kuptimi i ajetit): “Dërgoni një gjykatës nga familja e tij dhe një gjykatës nga familja e saj”.
Gjithashtu xhebrijet ndoqën fjalën e Allahut të Madhëruar (kuptimi i ajetit “ Allahu ju ka krijuar ju dhe ata që veproni” Es-Saffat 96 dhe lanë sqarimin që ndodhet tek ajeti
(kuptimi ajetit) “Shpërblim për atë që kanë vepruar”Et-Teube 82.
Kështu ndodh me të gjith ata që ndjekin një pjesë të argumentit pa shikuar se çfar ka pas tij. Po sikur ata të kishin bashkuar ato që ka urdhëruar Allahu të bashkohen do mbërrinin tek synimi. Kështu që sqarimi që ndodhet tek argument sqarues duhet marrë bashkë me argumentin e sqaruar. Nëse ai merret pa sqaruesin e tij atëherë ai konsiderohet muteshabih. Ai nuk është muteshabih në vetvete por njerëzit e humbur i ngatërruan vetet e tyre me të kuptuarit e tij prandaj humbën nga rruga e drejtë. Prej këtyre (formave të gabuara) është të kuptuarit e disa ekstremistëve “Largimin nga taguti” gjë e cila është shtylla eteuhidit dhe gjysma e tij duke e komentuar me largimin total.Këtu fusin largimin nga çdo lloj pune në shtetet mosbesimtare qoftë edhe punë hallall. Kjo nëse thuhet se është e pëlqyeshme nuk ka problem, ne këtë ua mësojmë njerëzve dhe ftojmë për të.
Por ata e konsiderojnë kusht të teuhidit dhe islamit kush e le mangut atë duke punuar në çdo lloj pune ose i bindet shtetit mosbesimtarë ose tagutit në çdo gjë edhe sikur të jenë hallall konsiderohet kafir sepse nuk është larguar nga taguti sipas tyre dhe nuk e ka realizuar teuhidin. E vërteta në të cilën nuk ka dyshim është se “largimi nga taguti”dmth të largohesh nga adhurimi i tij në çdo lloj adhurimi në të cilat bën kufër ai i cili ia dedikon ato dikujt tjetër përveç Allahut gjithashtu të largohesh nga përkrahja dhe ndihmesa e tij në kufër.Thamë: “Në të cilat bën kufër ai i cili ia dedikon ato dikujt tjetër veç Allahut”sepse disa e përdorin fjalën adhurim (në arabisht) me kuptimin gjuhësor dhe jo me kuptimin terminologjik, sheriatik e kështu kanë futur në të adhurimin e dëshirave dhe të shejtanit dmth ndjekjen dhe bindjen ndaj tij të cilat në disa raste janë kufër dhe në disa raste janë thjeshtë gjynahe. Si rezultat gjynahqarët (sipas këtyre) janë kafira. Kështu këta dolën tek medh’hebi i khauarixhëve duan apo nuk duan ata. Kush i bindet shtetit mosbesimtar ose tagutit në një gjynah ai bën kufër (sipas tyre) sepse çdo lloj bindjeje (sipas tyre) konsiderohet adhurim që të nxjerr nga feja.
Madje disa budallenj konsideruan bindjen ndaj tyre qoftë edhe në vepra të mira adhurim që të nxjerr nga feja nxorrën disa forma duke filozofuar të cilat i quanin kufër për të cilat Allahu nuk ka zbritur argument. P.sh qoftë edhe nëse e urdherojnë të kryejë ndonjë prej detyrave islame si namazin farz etj si këto nëse i bindet konsiderohet mushrik, nuk është larguar nga taguti. E nuk u kujdesën të shohin detajet e çështjes apo komentin e saj. Nuk ka dyshim se kjo është humbje e qartë. Sikur fëmijë të jenë ata që e thonë këtë do e humbte njeriu shpresën për shpëtimin e tyre.Ajo që i çoi këta në këtë rrëshkitje ishin rregullat e gabuara që vendosën ata dhe ngatërrimi i përkufizimeve gjuhësore me ato terminologjike. Ata duke i dhënë përparësi përkufizimeve gjuhësore arritën të shpikin një fe dhe një teuhid të ri për të cilin nuk ka zbritur Allahu fakte. Aq sa ata me të kuptuarit e tyre të sëmurë e bënë “largimin nga taguti” një prej gjërave më të vështira sidomos në këtë kohë. Nuk mundet ta realizojnë atë as njerëzit më të veçantë të ummetit qofshin thirrësa, apo muxhahidë e jo më njerëzit e thjeshtë.Kështu ata e ngushtuan fenë e Allahut vetëm tek një numër i vogël njerëzish sa gishtat e njërës dorë që janë nga lloji i tyre. Kjo është ajka e ideve që tregojnë ata në shkrimet e tyre. E vërteta që ska tjetër përveç saj është se adhurimi i tagutit konsiderohet kufër duke i dedikuar atij një prej llojeve të adhurimit të cilat nëse i dedikohen dikujt tjetër veç Allahut konsiderohet shirk që të nxjerr nga feja. Gjithashtu bindja konsiderohet shirk kur kjo bindje bëhet në një prej llojeve të kufrit jo në një prej gjynaheve dhe harameve.konsiderohet shirk nëse kjo bindje bëhet në bërjen hallall të haramit ose në bërjen haram të hallallit ose në vendosjen e ligjeve që nuk i ka lejuar Allahu. Në një rast të tillë vlen fjala e Ibn Tejmijes në lidhje me ata që kanë ndjekur dijetarët dhe murgjit e tyre përveç Allahut.
Ai e ka ndarë këtë bindje në dy lloje:
Lloji i parë: Janë këta që e dinë se ata ndryshuan fenë e Allahut e megjithatë iu bindën atyre në këtë ndryshim duke e besuar si të lejuar atë që e ka ndaluar Allahu dhe të ndaluar atë që e ka lejuar Allahu, vetëm për të ndjekur të parët e tyre edhe pse e dinë se kjo bie ndesh me fenë e profetëve.
Kjo është kufër dhe Allahu e i Dërguari i Tij e quajti shirk edhe pse ata nuk u falën atyre dhe as nuk ju bëjnë sexhde…
Lloji i dytë: Nëse njeriu beson hallallin si hallall dhe haramin si haram por iu bindet atyre në atë që është në kundërshtim me urdhërin e Allahut është gabimtar si çdo musliman që e bën një gjynah duke e besuar se është gjynah. Këta kanë gjykimin si të gjithë muslimanët gabimtarë. Mexhmu’a el fetaua 7/70.
Kuptimin e “marrjes së tyre zota përvec Allahut” e sqaron shpjegimi i Profetit Sal-lAllahu alejhi ue se-lem Ai e ka kufizuar bindjen që është adhurim ndaj dijetarëve dhe murgjëve që të nxjerr nga feja vetëm në bindje ndaj tyre në bërjen
e hallallit haram dhe haramit hallall ose në ligjvënien pa lejen e Allahut jo në çdo lloj bindjeje.
Prandaj ka thënë Allahu i Madhëruar (kuptimi i ajetit): “Ata i bënë dijetarët dhe murgjit e tyre zotra përveç Allahut”. Ka konsideruar shkakun e shirkut të tyre marrjen e tyre zotra dmth bindjen ndaj tyre të plotë jo çdo lloj bindje.
Tha: “I bënë zotra” dhe nuk tha iu bindën atyre. Prandaj për ti bërë tekfir atij që i bindet tagutit duhet patjetër të kemi prasysh kushtin e bërjes së tij zot kusht i cili tregon se ata iu bindeshin atyre në mënyrë të plotë në çdo gjë. Kush i merr prej tyre ligjet ose gjykimet kush janë hallalla apo haram ky është mushriku që i ka bërë ata zotra ndryshe nga ai që u është bindur thjeshtë në disa gjynahe.
Prandaj çdo kush që largohet nga adhurimi i tagutit largohet nga përkrahja (që është kufër) nga ndjekja e tij në fenë e kufrit ose në bindjen e tij në ligjvënien që është kufër ai konsiderohet se është larguar nga taguti edhe po nuk u pëlqeu ekstremistëve edhe sikur mos ta konsiderojë atë kafir ti bindet në gjynahe pa i bërë ato hallall.Kurse ai që e adhuron atë ose i bindet atij ose e ndjek në ndonjë gjë që përmendëm (më lart) ai konsiderohet kafir edhe sikur ti bëjë tekfir tagutit.
Kjo është forma më e lartë e tefsirit, ta komentosh fjalën e Allahut të paqart me fjalën e Tij të qartë. Kështu fjalën e Allahut (kuptimi i ajetit): “Largohuni nga taguti” e bashkojmë me fjalën e Tij (kuptimi i ajetit): “Ata të cilët u larguan nga adhurimi I tagutit…”.
Ky bashkim na tregon se urdhëri për tu larguar nga taguti dmth të largohesh nga adhurimi i tij.Gjithashtu fjala e Allahut (kuptimi i ajetit): “ Kush e mohon tagutin…” Shpjegohet me sa treguam gjithashtu me fjalën e Allahut të Madhëruar (kuptimi ajetit): “Duan të gjykohen tek taguti ndërkohë që janë urdhëruar ta mohojnë atë”. Kjo tregon se të shkosh për tu gjykuar tek taguti bie ndesh me mohimin e tij gjithashtu adhurimi i tij dhe përkrahja e tij (që është kufër) sepse Allahu i madhëruar ka thënë (kuptimi i ajetit): “Cdokush prej jush që i përkrah ata është prej tyre” E të tjera ajete si këto që tregojnë se ai që i përkrah mosbesimtarët është kafir.
Këto janë ato që tregohen në argumentet e qarta e këto janë format e argumentimit. Kurse shpjegimi i mohimit dhe largimit se dmth vetëm ti bësh tekfir dhe konsiderimi i tij kusht për saktësinë e Islami nu është i saktë dhe as preçiz. Argument për këtë është se ne jemi të urdhëruar që të mohojmë adhurimin e çdo kujt për veç Allahu edhe sikur të mos jetë tagut si Isa Ibn Merjem melaiket dhe njerëzit e mirë të cilët adhurohen veç Allahut dhe nuk jemi urdhëruar tu bëjmë tekfir.
Gjithashtu edhe idhujt, ato janë tagutë që adhurohen përveç Allahut.
Është dëtyrë që të largohemi nga adhurimi i tyre dhe të distancohemi nga idhujtaria e ky është mohimi i tyre e jo tu bësh tekfir sepse ato janë sende të cilat nuk llogjikojnë dhe as nuk veprojnë që të bien në kufër apo tu bëhet tekfir. Sikurse nuk është i saktë rregulli që kanë vendosur disa që thonë: “Kush nuk i bën tekfir tagutit dhe nuk e njeh që është tagut ai nuk është larguar prej tij dhe as nuk e ka mohuar atë sepse si mund të distancohet prej tij ku ai nuk e njeh që është tagut apo jo”.
Ne themi për të arritur realizimin e atij teuhidi që robërit e kanë detyrë ndaj Zotit të tyre dhe për të arritur atë përgëzim të cilin e ka premtuar Allahu për robërit e Tij duhet që njeriu të realizojë besimin në Allahun e Madhëruar dhe të largohet nga adhurimi i çdokujt përveç Allahut qoftë tagut apo jo në përgjithësi e të mos i përkrahë (e ndihmojë ata në kufër) edhe sikur mos ti dijë ata me emra.
Ky është distancimi i vërtet nga çdokush që adhurohet përveç Allahut. E nuk është kusht as detyrë që njeriu ta shprehë qartë distancimin e tij prej një taguti të caktuar të cilin ai nuk e njeh apo nuk ka dëgjuar për të dhe (në këtë rast) as nuk mund të mendohet se ai e ka adhuruar atë dhe e ka bërë ortak të Allahut (sepse as nuk e njeh dhe as nuk ka dëgjuar për të). Si rezultat as nuk mund të thuhet që ai është mushrik sepse nuk është distancuar nga tagutët. Kush ka themelin e Islamit ose shfaq vecanti të Islamit ose shtyllat e tij dhe nuk shfaqet prej tij ndonjë prej atyre gjërave që e prishin Islamin nuk lejohet të dyshojmë në të a është musliman apo jo derisa të shikojmë provojmë apo pyesim për një numër tagutash a i ka mohuar apo jo!! kjo listë tagutash zgjatet dhe vështirësohet për njeriun kur të kuptuarit e ekstremistëve ngatërrohet më shume dhe ndryshon në përcaktimin e fjalës tagut!!
Dijetarët kanë vendosur si kusht për pranimin e Islamit të mushrikut që ka adhuruar dikë tjetër përveç Allahut ose ka besuar se e meriton adhurimin dhe për të realizuar teuhidin e për të mohuar tagutin që të distancohet nga adhurimi i atij idhulli të veçantë (që ka pas adhuruar) ta mohojë adhurimin e tij dhe të distancohet në përgjithësi prej adhurimit të çdo gjëje që adhurohet përveç Allahut.
Ata janë argumentuar për këtë me hadithin: “Kush thotë: La ilahe il-la Allah dhe e mohon çdo gjë që adhurohet përveç Allahut bëhet haram gjaku i tij dhe pasuria e tij. Llogaria e tij është tek Allahu”. Gjithashtu në hadithin: “Kush dëshmon se askush nuk e meriton të adhurohet përveç Allahut. Ai është i pashoq, dëshmon se Muhamedi është rob dhe i dërguar i Tij dhe se Isa është rob i Allahut dhe i dërguar i Tij, është fjala e tij që ka hedhur tek Merjemja dhe shpirti ka ardhur prej Tij, dëshmon se xhen-neti është hak dhe zjarri është hak do ta fusë Allahu në xhen-net në bazë të punëve”.Ata nuk kanë vendosur si kusht që njeriu të shprehë distancimin prej një liste të caktuar tagutësh qofshin ata të parë shtetesh apo murgjë apo magjistarë apo fallxhorë ose tu bëjë atyre tekfir për të gjykuar a është musliman apo jo pasi ai ka realizuar themelin e Islamit dhe teuhidit dhe nuk ka rënë në adhurimin e dikujt tjetër përveç Allahut dhe as nuk e ka përkrahur (e ndihmuar atë në kufër). Këto kushte i vendosin ekstremistat. Ajo që mbeshtet atë që treguam është se tekfiri nuk hyn tek kuptimi i fjalës së teuhidit “La ilahe il-la Allah” fjalë e cila është ftesa e të gjithë profetëve. Allahu i Madhëruar ka thënë: (kuptimi i ajetit). “Çdo profeti që kemi dërguar para teje i kemi shpallur se askush nuk e meriton të adhurohet veç Meje prandaj më adhuroni”.
Ky ajet bashkohet me fjalën e Allahut të Madhëruar (kuptimi i ajetit) “Ne kemi dërguar në çdo popull të dërguar (që tu thonë) adhuroni Allahun dhe largohuni nga taguti”. Kështu ajetet komentojnë njëra-tjetrën.
Dijetarët e mëdhenj e kanë komentuar fjalën e teuhidit duke thënë se kuptimi i saj është: “Nuk ka të adhuruar me të drejtë veç Allahut”. Kush e realizon atë ai është musliman njësues edhe sikur ti lejë mangët farzet në të cilat është detyrë që ti sqarohen, prej tyre janë edhe detajet e çeshtjeve të tekfirit. Allahu nuk ia ka bërë detyrë çdokujt që ti mësojë këto detaje që i tregojnë ekstremistët.
Nuk hyn tek kuptimi sheriatik as gjuhësorë i fjalës “La ilahe il-la Allah” ti bësh tekfir atij që të kundërshton në një prej detajeve të saj dhe as distancimi i tij nuk është prej kushteve të saj.
Po, mund të jetë ndonjëherë tekfiri prej detyrave por thënja se tekfiri është kusht e pa të asgjesohet (fjala e teuhidit) është pretendim e gjërat nuk vërtetohen thjesht me pretendime.
Ata të cilët njohin rrugët e argumentimit dhe e kanë ndërtuar fenë e tyre në bazat e rregullta e dinë se shprehja e të qenurit kusht ka formë më të qartë. Ai që pretendon se tekfiri është kusht ka për detyrë të sjellë argument e nëse nuk sjellë atëherë ka folur për Allahun dhe për fenë e Tij atë që nuk e di. (kuptimi i ajetit) “Thuaj: Sillni argumentin tuaj nëse thoni të vërtetën”.
Nëse ata e pretendojnë këtë dhe nuk sjellin argument ata janë gënjeshtarë. Vini re që ne thamë: “Ti bësh tekfir atij që të kundërshton në një prej detajeve të saj” kemi për qellim kundërshtimin në një prej detajeve e jo në të gjitha detajet.
E themi këtë sepse disa ekstremistë që nguten kur flasin në këto çështje nuk tregohen précis në rregullat e tyre dhe as nuk flasin fjalë ekzakte, madje nuk njohin as format e argumentimit dhe as llojet e argumentimit kur punojnë me argumentet por shprehin fjalë të gjera të cilat i kanë rradhitur mbi një ndërtesë të dobët në momentin që fillon njeriu ti analizojë ato, ato rrëzohen.
Është pyetur shejhu Muhamed Ibn Abdul-Uehab për çeshtjen e miqësimit dhe armiqësimit a është prej fjalës “La ilahe il-la Allah” apo është prej detyrave të saj.
Në përgjigje shejhu ndër të tjera tha: “A është kjo çështje pjesë e fjalës
la ilahe il-la Allah” apo prej detyrave të saj, besoj se Allahu nuk na e ka vendosur detyrë ta kërkojmë këtë[3] por na ka urdhëruar që të dijmë se ajo është farz prej Allahut të njihet dhe të zbatohet. Kjo është detyra për të cilën nuk ka dyshim.
kush e merr vesh që kjo çështje është pjesë e saj apo prej detyrave të saj kjo është gjë e mirë por kush nuk e njeh nuk urdhërohet që ta njohë. Sidomos kur debati në këtë çështje dhe kontradiktat çojnë në sherr, përplasje dhe përçarje ndërmjet besimtarëve të cilët i kanë kryer detyrat e besimit, kanë luftuar në rrugë të Allahut, i kanë armiqësuar mushrikët dhe i kanë përkrahur muslimanët. Heshtja në këtë çështje është detyrë. Kjo është ajo që më duket e drejta edhe pse të dyja mendimet më duken të afërta nga ana e kuptimit. Allahu e di më mirë.
Po e mbyll këtë çështje duke përmendur fjalën e një prej ndjekëzve të shejhut.
Ky është shejhu Abdullah Ibn Abdurr-rrahman Eba-Batin. Ka thënë: “Është detyrë për çdo kënd që është i sinqertë në veten e tij që të mos flasë në këtë çështje vetëm se me dije dhe argument prej Allahu.
Të ketë kujdes se mos nxjerrë dikënd prej Islamit vetëm me të kuptuarit e tij dhe atë që e ka zbukuruar mendja e tij sepse nxjerrja e një njeriu nga Islami ose futja e tij në të është një nga çështjet më të mëdha të fesë. Ajo është çështje e sqaruar si çdo çështje tjetër. Madje gjykimi i saj në aspektin e përgjirhshëm konsiderohet nga gjykimet më të qarta të fesë. Detyra jonë është që të ndjekim e jo të shpikim siç ka thënë Ibn Mesudi rradij Allahu anhu: “Ndiqni dhe mos shpikni se ju mjaftojnë”.
Gjithashtu në çëshjet në të cilat dijetarët kanë më shumë se një mendim a jan kufër apo jo.
Për të ruajtur fenë duhet të ndalohemi dhe të mos hedhim as një hap po qe se në ato çështje nuk ka argumente të qarta nga Profeti Sal-lAllahu alejhi ue se-lem.
Shejtani i ka humbur shumicën e njerëzve në këtë çështje prandaj disa prej tyre e neglizhuan dhe futën në Islam ata njerëz për të cilët ka gjykuar Kur’ani, sunneti dhe ixhma’u se ata janë të dalë nga Islami.
Kurse disa të tjerë i bëri ta teprojnë e të nxjerrin nga Islami ata njerëz për të cilët ka gjykuar Kur’ani sunneti dhe ixhma’u se ata janë musliman. E çuditshme është se çdonjëri prej tyre po të pyetet për një çështje të pastërtisë osë të tregtisë etj nuk do përgjigjej duke u bazuar thjeshtë tek të kuptuarit e tij apo tek ajo që i zbukuron llogjika e tij por do kërkonte fjalët e dijetarëve e do përgjigjej në bazë të asaj që ata kanë thënë. Atëherë si nundet që të bazohet në një çështje kaq të madhe e cila është nga çështjet më të mëdha të fesë e më të rrezikshe vetëm tek të kuptuarit e tij dhe ajo që i duket atij e mirë.
Ah çfarë fatkeqësie është për islamin prej këtyre dy grupeve dhe çfarë sprove vjen prej atyre dy humbjeve.
Lusim Allahun e Madhëruar që të na udhëzojë në rrugën e drejtë në rrugën e atyre që u ka bërë mirësi jo në rrugën e atyre që kanë marrë zemërimin e as në rrugën e atyre që kanë humbur.Salauatet më të mira janë për Muhamedin Sal-lAllahu alejhi ue se-lem”
Ed-durer es-sennije 8/217
[1]Le të tregojmë një shembull këtu për ta sqaruar. Namazi që të quhet i saktë ka disa kushte pa to ai nuk është i saktë prej kushteve të namazit është abdesi. Kështu themi: pa abdesi nuk quhet namazi i saktë por në të kundërt nëse dikush merr abdes nuk është e domosdoshme që të falet si në rastin kur dikush merr abdes për të fjetur. Prandaj themi abdesi është kusht për të qenë namazi i saktë e kjo është vërtetuar me argument fetare të sakta. Nuk mundet që të vendosim kushte me mendjen tonë. P.sh nëse dikush thotë: Kusht për saktësin e namazit është që njeriu të mos jetë i uritur. i themi ku e ke argumentin që ngopja e barkut është kusht pa të cilin namazi nuk është i saktë?! (Sh.p)
[2] El-Bedr Et-tali bi mehasin el-karn es-sabi 2/7
[3] Por nëse dikush do të bëj tekfir në bazë të saj e ka detyrë ta njohë këtë çështje e ka për detyrë ta përcaktojë dhe ta ndërtojë atë mbi themelet e sakta.